En yeni teknoloji her zaman en iyisi mi? Bazen denek olduğumuzun farkında mıyız?

Yine bir aradan sonra omurga sorunları yazılarıma devam ediyorum. Bugün de sizlerle, hastalarımdan duyduğum/öğrendiğim bir sorun üzerine görüşlerimi paylaşmak istiyorum.

Biliyorsunuz, tıp ilerliyor. Her yıl tonlarla para tıp konusunda araştırmalar için harcanıyor ve bu sayede de daha önceden tedavi edemediğimiz birçok hastalığı tedavi edebiliyor, insan ömrünü ve hayat kalitesini arttırabiliyoruz. Bu gelişmeyi özellikle kullanıma sunulan yeni teknolojiler sağlıyor.

Burada isterseniz, çok kısaca yeni teknoloji geliştirilmesinin basamaklarını gözden geçirelim:

1. Fikir oluşumu, bütün yeni teknolojilerin ilk basamağı.
2. Fikrin uygulamaya geçirilerek yeni cihaz/tedavinin bir örneğinin yada örneklerinin oluşturulması
3. Eğer ürün mekanik bir implant ise, ürünün vücut dışında mekanik olarak test edilmesi.
4. Ürünün insan dışı canlılarda test edilmesi (genellikle ilaçlar için, bu konuda ciddi etik kaygılar mevcut) (zararlı ise yasaklanması)
5. Ürünün kısıtlı sayıda gönüllü insanda uygulanması (zararlı ise yasaklanması)
6. Ürünün yerini alacağı düşünülen yaygın kullanımdaki "eski" teknoloji ürün ile kıyaslanması çalışmalarının yapılması ve lisanslanması (yararsız ise lisanslanmaması)

Bu gözle bakılınca, tabi ki en iyi tedavileri istiyoruz ama;

• Bize önerilen en yeni teknoloji yukarıdaki basamaklardan hangisinde?
• Yeterli güvenlik ve yararlık çalışması yapılmış mı?
• Eğer ithal ise, geliştirildiği ülkede yada mesela Avrupa Birliği'nde lisansı var mı?
• Şimdiye kadar kaç kişide kullanılmış, kaç yıllık tecrübe oluşmuş? sorularını da aklımıza getirsek iyi olmaz mı?

Bir örnekle bitireyim:

Yaklaşık 10 yıl kadar önce, omurganın arka tarafından lokal anestezi ile takılabilen küçük metalik implantlar ile kısmi darlığın tedavi edilebileceğine ilişkin bir fikir ortaya atıldı. Bu implantlardan 10binlerle kullanıldı. Ülkemizde, etik olmayan bir fiyatlandırma ile (tanesi neredeyse 5000 avro) binlerce kullanıldı, bazı mesklekdaşlarımız (pahalı ürünleri sevdiklerinden) SGKnın cebinden bazı hastalara 7-8 adet bu implanttan uyguladılar (önerilen endikasyon en fazla 3 seviye).

Şimdi, bu implantların hiç bir işe yaramadıklarını biliyoruz; yerleştirilmiş binlerce implantın çıkarılması neredeyse yeni bir iş kolu oldu. Sonuçta zarar gören hastalar (gereksiz ve yararsız ameliyat, denek olarak kullanılma) ve bizler (bizim vergilerimizle bizim insanımızda deney yapılması) olduk.

Sonuç; yeni teknoloji iyidir ama, hepsi değil. Biri size en yeni uygulamayı önerdiğinde yukarıda soruları aklınıza getirin.