5 Mayıs 2024 Pazar

Schroth ya da diğer skolyoz egzersizleri ne kadar yararlı? Hastalarımız ve skolyozlu çocuklarımızda uygulamaya değer mi?

Bugün gördüğüm bir bilimsel yayın üzerine hem Schroth egzersizleri üzerinde tekrar düşünme fırsatım oldu hem de çeşitli konularda bloglar yazmış olmama rağmen bu konuya hiç eğilmemiş olduğumu farkettim. Bu eksiği gidermenin vakti geldi.

Konuyla ilgilenenlerin (hekimler, skolyoz hastası olanlar veya yakınları) bilebileceği gibi, Schroth egzersizleri yaklaşık 50 yıl önce tanımlanmış, skolyozu düzeltmeye yönelik bir egzersiz programı. Geçmişte de bu yönteme oldukça şüpheyle yaklaşmış olduğumu hatırlıyorum. Bu şüphenin ana nedeni konu üzerinde yeterli ve kaliteli bilimsel çalışmaların olmamasıydı. Çok sayıda yayın olmakla birlikte bu yayınların ortak özelliği, başarılı sonuçlar bildirmelerine rağmen neredeyse hepsinin hasta izlem sürelerinin çok kısa olmasıydı. Şimdi, 'Spine Deformity' dergisinde bu ay yayınlanan bir meta analiz sayesinde konu üzerinde yeterli ve kaliteli bir yayına sahibiz.

Bu yayının başlığı: The impact of patient scoliosis-specific exercises for adolescent idiopathic scoliosis: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials with subgroup analysis using observational studies. İngilizce özetine https://doi.org/10.1007/s43390-023-00810-x adresinden ulaşabilirsiniz.

Sonuçlarına geçmeden kısa bir teknik bilgi vereyim. 'Meta analiz' olarak adlandırılan çalışmalar, literatürde bir konu üzerinde o zamana dek yayımlanmış tüm çalışmaları toplar, kalitelerine göre sınıflandırıp uygun kalitede olmayanları eler (bu sefer de toplam 2083 yayından 26'sı kalite standartlarını sağlayabilmiş). Sonra da bu yayınların veri ve sonuçlarını harmanlayıp tek bir veri seti halinde analiz eder. Böylece her biri çok da mükemmel deliller oluşturmayabilecek yayınların toplamından, çok yüksek delil düzeyine ulaşmayı mümkün kılan büyük bir veri tabanı oluşturulur. Zaten dergi de bu yayının delil seviyesini (Level of Evidence) 1 (bir) olarak vermiş. Yani bu sonuçlara kesinlikle güvenilebilir.

Çalışma diyor ki; kontrol grubu olan yayınlar (yani hastaların bazıları egzersiz yapmış, diğerleri yapmamış ve bu iki grup karşılaştırılmış) dikkate alındığında ortalama 14.5 +/- 20.0 ay sonra (bu yaklaşık olarak birkaç ay ile birkaç yıl sonrası anlamına geliyor) egzersiz yapan hastaların skolyozları yapmayanlara kıyasla 2.5 derece daha az bulunmuş. Tekrar yazayım: iki buçuk derece. Bu vesileyle skolyoz ölçümlerinin hata payının +/- 4 derece olduğunu da hatırlatmama izin verin lütfen.

Ayrıca, hastaların omurga rotasyonlarında (sırttaki çıkıntıya neden olana omurganın burulması) ve klinik skorlarında herhangi bir fark bulunmamış.

Bu durumda, baştaki soruma geri döneyim, ölçüm hata payı içinde (ortalama 2.5 derece) düzeltme sağlayacağını bilerek hastalarımızı ya da çocuklarımızı bu meşakkatli ve stresli uygulamaya maruz bırakmaya devam edelim mi?

Siz ne dersiniz?